Yüksek Riskli Gebelik

Yüksek Riskli Gebelik Nedir?
Anne ve bebeğin genel sağlık durumunu bozan her durumda riskli gebelikten bahsedilir.
İleri anne yaşı, tekrarlayan gebelik kaybı, anne karnında ölü bebek öyküsü, annede kronik hastalık varlığı, kanama bozuklukları ya da annede gebelikte ortaya çıkan gebelik şekeri, gebelik kolestazı, böbrek hastalıkları, tansiyon yükseklikleri, preeklampsi gibi durumlar, bebekte kromozomal bozukluk açısından yüksek risk çıkması ya da bebeğe kromozomal bozukluk tanısı konması, bebekte doğumsal anomali varlığında ve bebek anne arasındaki kan geçişini sağlayan plasentanın yerleşim anomalileri varlığında riskli gebelikten bahsedilir.
Yüksek Riskli Gebelik Kimlerde Olur?
Yüksek riskli gebelik daha önceki gebeliklerinde riskli gebelik yaşamış olanlarla, kronik hastalıkları olan gebelerde olabildiği gibi bir risk faktörü olmamasına rağmen mevcut gebelikte de oluşabilir. O nedenle risk faktörü olmasa da her gebeye rutin gebelik takibi önerilir ve riskli bir durum oluştuğunda erken müdahale edilir.
Yüksek Riskli Gebelik Neden Olur?
Annenin ve bebeğin organsal işlevlerini etkileyen her türlü fizyoloji dışında olumsuz değişim yüksek riskli gebelik gelişimine neden olabilir.
Yüksek Riskli Gebelik Nasıl Anlaşılır?
Rutin takipler sırasında annenin vital bulgularındaki değişimler, kan ve idrar tetkiklerinde bozulma, bebeğin gelişiminde gerileme ya da irileşme, amnion sıvısında azalma ya da aşırı artma, bebeğe giden kan akımlarında azalma, erken doğum riskini gösteren rahim ağzı boyunda kısalma, vajinal kanama durumlarında yüksek riskli gebelik açısından takip gerekir.
Hamilelikte Bir Sorun Olduğu Nasıl Anlaşılır?
Rutin takiplerde vital bulgularda, ultrason bulgularında ,kan ve idrar tetkiklerinde, bebeğin kalp seslerinin takip edildiği NST’de normalden sapma olduğu durumlarda bir sorun olduğu anlaşılır.
Yüksek Riskli Gebelik Belirtileri Nelerdir?
- Annede tansiyon yüksekliği,
- Kan şekeri yüksekliği,
- Anemi,
- Karaciğer enzimlerinin yükselmesi,
- Kanama bozuklukları,
- Böbrek fonksiyonlarında bozulma,
- Enfeksiyon varlığı,
- Vajinal kanama,
- Erken haftalarda rahim kasılmaları,
- Rahim ağzı boyunda kısalma,
- Amniyon kesesinin erken haftalarda açılması,
- Bebeğin gelişiminde gerileme ya da irileşme,
- Amniyon sıvısında azalma ya da aşırı artma,
- Bebeğe giden kan akımlarında azalma yüksek riskli gebelik belirtileridir.
Yüksek Riskli Gebelik Takibi Nasıl Yapılır?
Rutin gebelik takibi gebeliğin 32.haftasına kadar ayda bir yapılırken yüksek riskli gebelik varlığında iki haftada bir, hatta gerektiğinde haftada bir ya da gerekirse üç günde bir bile yapılabilir.
Riskli Gebelik Takibinde Neler Yapılır?
Riskli gebelik takibinde riskin nedenine göre tansiyon, kan şekeri takibi, kan ve idrar testleri, fetal ultrason ve doppler ölçümleri, NST yapılır.
Riskli Gebelik Takibini Kimler Yapar?
Riskli gebelik takibini kadın doğum uzmanı yapabilir ancak perinatoloji bölümü ile yakın temasta olarak takip yapmalı gerektiği zaman gebelik takibini tamamen perinatolojiye bırakmalıdır.
Yüksek Riskli Gebelikte Anne Adayının Riskleri Nelerdir?
Yüksek riskli gebelik nedenine göre annenin riski de değişir. Preaklampsi dediğimiz tansiyon yüksekliği varlığında annede görme bulanıklığı, nöbet geçirme ve beyin kanaması, karaciğer ve böbrek fonksiyonlarında bozulmalar, tedavi edilmezse anne ve bebek ölümü olabilir.
Annenin gebelik öncesinde varolan kronik hastalıklarının semptomları gebelikte şiddetlenebilir. Gebelik kan pıhtılaşmasına meyil yaratan bir ortam hazırladığından trombofili yani pıhtılaşma bozuklukları olan gebelerde venöz tromboemboli oluşabilir ve bu durum hayatı tehdit edebilir.
Karaciğer fonksiyonlarının bozukluğu ile seyreden gebelik kolestazı tedavi edilmezse ve uygun olan dönemde doğum yaptırılmazsa annede karaciğer yetmezliği ve bebekte anne karnında ölüm olabilir. Plasenta yerleşme bozukluklarında doğum sonrası aşırı kanama olabilir ve kanama kontrol altına alınamazsa rahim alınması gerekebilir.
Yüksek Riskli Gebelikte Bebek İçin Ne Gibi Riskler Olabilir?
Annede riskli gebelik varlığında, gebeliğin getirdiği ya da gebelikle şiddetlenen kronik rahatsızlıkların annenin hayatını riske sokmaması için hem anne hem de bebek için en uygun zamanda erken doğum kararı almak gerekebilir. Erken doğum ise bebekler için prematürite sorunlarını beraberinde getirir. Özellikle tansiyon yüksekliği bebeğe giden kanın azalmasına, bebekte gelişme geriliğine, anne karnında bebek ölümüne sebep olabilir.
Gebelik şekeri kontrolsüz seyrederse yine plasentanın yapısını bozarak bebekte gelişme geriliğine ve anne karnında ölüme sebep olabileceği gibi bebekte insülin artışına bağlı aşırı irileşmeye de neden olabilir. Plasenta yerleşme sorunlarında doğum öncesi kanama sonucu bebeğe giden kan akımı azalıp yine bebekte strese ve anne karnında ölüme sebep olabilir. Bebekte doğumsal anomali ya da kromozomal bozukluk varsa bu anomali ya da kromozomal bozukluğun tipine göre bebeğin riskleri de değişir.
Doğum Süresince Hangi Riskler Oluşur?
Erken doğum kararı alındığında bebek prematüritenin getirdiği sorunlarla karşı karşıya kalır ve yenidoğan ünitesinde kalması gerekir. Anne karnında gelişme geriliği olan ya da amnion sıvısı az olan bebeklerin doğumlarında bebek strese girebilir ve acil sezaryen gerekebilir.
Bebekte doğumsal anomali ya da kromozomal bozukluk varsa bu anomali ya da kromozomal bozukluğun tipine göre bebeğin riskleri de değişir. Anomali şiddetine ve etkilediği organa göre doğum sonrası yaşayacağı zorluklar farklı olacaktır.