Tüp Bebek Embriyo Transferi

Embriyo Transferi Nedir?
Embriyo transferi, tüp bebek (IVF - In Vitro Fertilizasyon) tedavisinin son aşamasında yapılan bir işlemdir. Bu süreçte, laboratuvar ortamında döllenen embriyolar kadının rahmine yerleştirilir. Amaç, embriyonun rahim duvarına tutunarak sağlıklı bir gebelik başlatmasıdır. İşlem genellikle aşağıdaki adımlarla gerçekleşir:
Yumurtaların toplanması: Tüp bebek veya diğer üreme teknikleri için yumurta elde etmek amacıyla yapılan bir prosedürdür. OPU, "Oosit Pick-Up" kısaltmasıyla da bilinir. Sedasyon anestezi altında vajinal ultrason eşliğinde ultrasona tutturulmuş mekanizmadan geçirilen iğne ile yumurtalar toplanır.
Yumurtaların toplanması için 7-8 saatlik açlık ve susuzluk gerekir. İşlem sonrası 1-2 saatlik istirahat sonrası taburculuk yapılır.
Embriyo gelişimi: Döllenen yumurtalar laboratuvarda birkaç gün gelişmeye bırakılır.
Embriyo seçimi: Kalite açısından en iyi gelişen embriyolar seçilir.
Transfer: Seçilen embriyolar ince bir kateter yardımıyla rahim içine yerleştirilir.
Embriyo transferi genellikle ağrısız bir işlemdir ve işlemden sonra embriyonun rahme tutunması ve gebeliğin başlaması beklenir. Tedavi, başarı oranlarını artırmak için birden fazla embriyo transferi ile de yapılabilir, ancak bu durum çoğul gebelik riskini de artırabilir.
Embriyo Dondurma: Tedavi siklusunda elde edilen embriyoların yaşa göre izin verilen sayıda transferinden sonra geri kalan embriyolar gruplar halinde sıvı azot tanklarında dondurularak saklanır ve gebelik olmazsa sonraki aylarda çözülüp embriyo transfer edilebilir. Bazen de taze transfer için uygun şartlar olmadığında tedavi siklusunda elde edilen embriyoların hepsi dondurularak diğer aylarda transfer edilmek üzere saklanabilir. Embriyolar çözüldüğünde % 99 oranında herhangi bir bozulma olmamaktadır.
Embriyo Dondurma Havuz Yöntemi: Yumurtalık rezervi düşük olan hastalarda rezerv daha fazla azalmadan ardarda yumurta toplama işlemi yapılarak elde edilen embriyoların dondurulması ve bir embriyo havuzu elde edilmesi yöntemidir. Daha sonra uygun olan dönemde rahim hazırlığını takiben embriyolara çözme işlemi yapılarak embriyo transferi yapılır.
Yumurta ve Sperm Dondurma Yönetmeliği: Erkeklerde cerrahi yöntemlerle sperm elde edildiğinde, kemoterapi ve radyoterapi gibi üreme hücrelerine zarar verecek tedaviler öncesi, üreme fonksiyonlarını bozacak cerrahiler (testis ameliyatı gibi) öncesi ve erkekte çok az sayıda sperm olduğunda elde edilen sperm hücreleri dondurularak saklanabilir.
Kadınlarda da kemoterapi ve radyoterapi gibi üreme hücrelerine zarar verecek tedaviler öncesi, üreme fonksiyonlarını bozacak cerrahiler (yumurtalık alınması, büyük kist ameliyatları ya da kanser ameliyatları) öncesinde ve düşük over rezervi olup çocuğu olmayan ya da ailesinde erken menopoz öyküsü varlığında üç hekim imzalı sağlık kurulu raporu ile yumurta dondurulabilir.
Tüp Bebek Embriyo Transferi
Tüp bebek tedavisinde embriyo transferi, laboratuvarda döllenmiş yumurtaların (embriyoların) annenin rahmine yerleştirilmesi işlemidir. Bu adım, yumurtaların toplanması, döllenmesi ve embriyo haline gelmesinin ardından gerçekleşir.
Embriyo Transferi Nasıl Yapılır?
Tüp bebek tedavisinde belki de en önemli basamaklardan biri embriyo transferidir. Özenle büyütülen ve toplanan yumurtalar spermle döllenmiş; iyi kaliteli embriyolar takibe alınmış ve rahimle buluşma zamanı gelmiştir. İyi kaliteli embriyo ya da embriyolar ince bir katatere alınır. İdrara sıkışık olan hastaya pozisyon verildikten sonra katater rahim ağzından ilerletilerek rahim tepesine 1-2 cm yakına yerleştirilir. İşlem sırasında anestezi gerekmez.
Taze Embriyo Transferi Nedir?
Yumurta toplamayı takiben oluşan embriyoların o tedavi siklusu içinde transfer edilmesine taze embriyo transferi denir. Eğer kan değerleri uygunsa, rahim iç zarı (endometrium) yeterince kalınlaşmış ve yapısı düzenli ise ve OHSS riski yoksa taze transfer yapılır.
Donmuş Embriyo Transferi Nedir?
Tedavi siklusunda elde edilen embriyoların yaşa göre izin verilen sayıda transferinden sonra geri kalan embriyolar gruplar halinde sıvı azot tanklarında dondurularak saklanır ve gebelik olmazsa sonraki aylarda çözülüp transfer edilebilir. Bazen de taze transfer için uygun şartlar olmadığında tedavi siklusunda elde edilen embriyoların hepsi dondurularak diğer aylarda transfer edilmek üzere saklanabilir. Embriyolar çözüldüğünde % 99 oranında herhangi bir bozulma olmamaktadır.
Donmuş Embriyo Transferinde Rahim Nasıl Hazırlanır?
Adetin 2. ya da 3.günü yapılan ultrasonda kan değerleri uygunsa ve hormon salgılayan herhangi bir kistik yapı olmadığında rahim hazırlamak için önce estrojen sonra da estrojen ve progesteron ilaçları verilir. Bazen de rahim doğal yolla hazırlanır. Bu tedavide de hastanın yumurtasının büyümesi ve çatlamasına göre transfer günü hesaplanır. Donmuş embriyoların çözülmesi sonrası taze transfer tekniğindeki gibi embriyo transferi yapılır. Donmuş embriyo transferinde de başarı şansı taze embriyo transferi ile benzerdir.
Embriyo Transferi Sonrası Nelere Dikkat Edilmelidir?
Embriyo transferi sonrası uzun süreli yatak istirahatine gerek yoktur. Transfer 10-15 dk istirahat yeterlidir. Sonrasında günlük en az 3 lt su içilmesi ve kabız kalınmamaya çalışılmalıdır. Ağır egzersizler yapılmamalıdır. Gebelik testine kadar cinsel ilişki önerilmemektedir. Strese girmeden olumlu düşünerek süreci geçirmenin büyük katkısı olacaktır.
Embriyo Transferinden Kaç Gün Sonra Gebelik Testi Yapılmalıdır?
3. gün embriyo transferinden 12 gün sonra, 5.gün blast transferinden ise 10 gün sonra gebelik testi yapılır.
Tüp Bebek Tedavisi Kaçıncı Denemede Tutar?
Genellikle halk arasında ilk tüp bebek denemesinde genelde gebelik elde edilemeyeceğine dair bir inanış olsa da bu yanlış bir inanıştır. Tüm basamaklar titizlikle yönetildiğinde ilk denemede gebelik şansı oldukça yüksektir. Başarısız deneme sayısı arttıkça ise gebelik şansı azalmaktadır. Tekrarlayan tüp bebek başarısızlığı olan hastalarda ek incelemeler yapmak gerekmektedir.
Tekrarlayan Tüp Bebek Başarısızlıklarıda Neler Yapılmalıdır?
Tekrarlayan tüp bebek başarısızlıklarında çiftlerin kromozom yapısı değerlendirilmeli, pıhtılaşmaya meyil yaratan pıhtılaşma bozuklukları açısından incelenmelidir. Rahim içi herhangi bir patoloji olup olmadığını anlamak için histeroskopi ve bu işlem sırasında da rahim içinde kronik bir enfeksiyon olup olmadığını incelemek için biyopsi yapılabilir. Bu sırada alınan biyopsi ile endometrium ile embriyonun senkronizasyonu yani endometriumun transfer günü embriyoya göre ileride mi geride mi olup olmadığı incelenebilir. Endometrial biyopsi ile alınan örnekte rahim içinde bağışıklık sisteminin hücrelerinin aşırı artışının olup olmadığı immünolojik testlerle anlaşılabilir.
Çiftlerin kromozom yapısında bozukluk olduğunda sonraki tedavide embriyolara genetik tanı yapılmalıdır. Pıhtılaşma bozukluğu tespit edildiğinde embriyo transferi sonrası kan sulandırıcı iğne ve hap kullanılır. Histeroskopide görülen patolojilerin hem tanısı hem tedavisi aynı anda yapılabilir. Endometrial biyopside asenkronizasyon tespit edilirse embriyonun transfer günü öne ya da ileriye çekilebilir. Ayrıca biyopside artmış immün hücre tespit edilirse tutunmayı arttırmak için bu hücreleri baskılayan serum tedavileri verilebilir.
Lipid Serum Tedavisi (Katil/Doğal Öldürücü Baskılayıcı Serum Tedavisi)
Tekrarlayan tüp bebek başarısızlığı olan hastalarda endometrial biyopside artmış doğal öldürücü katil (NK) hücrelerin tespit edilmesi halinde bu hücrelerin aktivitesini baskılayan intralipid serum uygulaması embriyo tutunma şansını arttırmaktadır.
Histeroskopi (Rahime Çizik Atılması)
Histeroskopi bir kamera sistemiyle rahim ağzından girilerek rahim iç kavitesinin gözle görülerek değerlendirmesi işlemidir. Hem tanı hem tedavi yöntemidir. Bu sırada görülen polip, myom gibi lezyonlar, rahim içi yapışıklıklar, rahimin doğumsal anomalileri aynı anda tedavi edilebilir.
Tekrarlayan tüp bebek başarısızlıkları olan hastalarda histeroskopi sırasında rahim içi makas ile çizilerek hafif bir yaralama yapılır. Bu sayede rahim içinde tutunmayı arttıran faktörlerin üretiminin artması amaçlanır.